เราเชื่อว่าหลายๆคนน่าจะมีคนที่ดูแล้วทำให้เรายิ้ม มีความสุขได้ ส่วนตัวเราชอบคนแก่ ดูแล้วจะทำให้คิดถึงยายตลอด ยายเราเสียตั้งแต่เราอยู่ม. 6 ยังไม่ทันได้เห็นเราวาดรูปสวยๆซักแผ่น จนวันหนึ่งเราได้มาเจอยาย Varda ตอนนั้นมีข่าวดังมากว่าเธอเสียแล้วในวัย90 ปี2019 จากนั้นเราก็เริ่มย้อนมาดูงานตอนที่ยายทำงานเป็นผู้กำกับหนังนอกกระแส สุดจ้าบ ดูรู้เรื่องบ้างไม่รู้เรื่องบ้าง แต่อย่างชอบ !
โอเคก่อนอื่นเลยเราต้องปูพื้นก่อนว่ายายเป็น 'ผู้กำกับเพศหญิง'ในไม่กี่คนในหมู่คนทำหนัง ถือว่าเป็นเฟมินิสต์(สตรีนิยม)ในยุคแรกๆเลยในโลกภาพยนตร์
อาแญส วาร์ดา ผู้กำกับหญิงวัย 90 ปี เธอเกิดในเบลเยียม ต่อมาได้ย้ายมาอยู่ที่ฝรั่งเศสพร้อมกับครอบครัว เธอเป็นคนทำหนังที่เป็นสตรีเพียงคนเดียวในขบวนการ French New Waveของฝรั่งเศส และยังเป็นแรงบันดาลใจสำคัญให้แก่สตรีรุ่นหลังๆ จึงทำให้ปัจจุบันผู้กำกับหนังที่เป็นผู้หญิงมีมากขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ โดยเธอได้ประกาศจุดยืนของตนเองว่า “ตลอดชีวิตการทำงานที่ผ่านมา ฉันพยายามจะบอกผู้หญิงคนอื่นๆว่าได้โปรดออกจากห้องครัว แล้วมาสร้างเครื่องมือเปลี่ยนแปลงสังคมด้วยกันเถอะ” ในบทสัมภาษณ์เมื่อปี1993 วาร์ดายังได้อธิบายเพิ่มเติมอีกว่า เธอมักสร้างภาพยนตร์โดยที่ตัวเองไม่มีพื้นฐานการสร้างภาพยนตร์เลยโดยซ้ำไป ในชีวิตที่ผ่านมาเธอเคยดูหนังเพียงไม่กี่เรื่อง และไม่ค่อยคุ้นเคยกับผลงานของผู้กำกับชื่อดังเอาซะเลย วาร์ดากล่าวเสริมอีกว่า “เมื่อตอนที่ฉันอายุ26ยังไม่รู้เลยว่ามีโรงภาพยนตร์อยู่ในปารีส แรงบันดาลใจของฉันคือ ภาพวาด หนังสือ และ ชีวิต” ผลงานของเธอมักเป็นที่จดจำในฐานะภาพยนตร์ของผู้หญิงที่อธิบายถึงความสุข ความทุกข์ ความปรารถนาและความใฝ่ฝันของผู้หญิง หากหนังของเธอจะมีเพศคงเป็นเพศหญิง ที่ไม่ใช่เพียงเพราะคนทำหนังเป็นผู้หญิง แต่เป็นเพราะเธอสามารถอธิบายโลกด้วยสายตาของผู้หญิงได้อย่างสวยงาม น่าสนใจ
และที่สำคัญคือยายก็เป็นผู้กำกับหญิงคนเดียวในขบวนการ 'French New Wave'
อ่ะหากงง ว่ามันคือขบวนการอะไร นี่คือคำตอบ....
ขบวนการ French New Waveเป็นลักษณะการทำหนังที่พาผู้ชมออกจากรูปแบบของกล้องตั้งนิ่งในสตูดิโอไปสู่ท้องถนนไปสู่ผู้คนธรรมดาที่ไม่ได้เป็นดารา ไปสู่เรื่องราวของหนุ่มสาวหัวขบถ การตัดต่อแบบกระโดดไปมาซึ่งกลายเป็นต้นทางของมิวสิควิดีโอต่อๆมาในยุคปัจจุบัน ไปสู่การทำหนังอิสระ กล่าวได้ว่า คลื่นลูกใหม่ของฝรั่งเศสคือคนที่มาลงหลักปักฐานให้วงการภาพยนตร์สมัยใหม่และได้กลายเป็นสิ่งที่นักเรียนต้องศึกษา ก่อนการมาถึงของกลุ่มผู้กำกับนิวเวฟ ยังมีกลุ่มทำหนังที่ชื่อ Left Bank ซึ่งเป็นกลุ่มคนทำหนังที่สูงวัยกว่า และทำหนังเพื่อเชื่อมโยงเข้ากับศิลปะแขนงอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นภาพถ่ายไปจนถึงวรรณกรรม เป็นกลุ่มศิลปินที่ให้กำเนิดงานวรรณกรรมสายNouveau Romanอันเป็นขนบธรรมเนียมแนวใหม่ที่พยายามฉีกรูปแบบจากนิยายรูปแบบเดิมๆ โดยไม่เล่าเรื่องแบบพล็อต เล่นสนุกกับภาษาด้วยการบรรยายมากกว่าแบบแผนของนิยายที่เน้นใช้ตัวละครในการดำเนินเรื่อง และหนังของพวกเขาก็เช่นกัน
.
วาร์ดาเป็นหนึ่งในผู้กำกับในกลุ่มหลัง La Pointe Courte ภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรกของเธอที่ออกฉายในปี1955 นับว่าเป็นหนังที่สร้างแรงขับเคลื่อนแห่งการขบถให้แก่คนทำหนังรุ่นหลังที่ลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงโลกของภาพยนตร์ไปตลอดกาล สำหรับภาพรวมของการทำหนังของวาร์ดาไม่ใช่หนังสำหรับการเรียกร้องสิทธิสตรีแบบเข้มข้น รุนแรง แต่เป็นการเล่าเรื่องของผู้หญิงจากสายตาผู้หญิงด้วยกันเอง ผ่านคำว่าแรงบันดาลใจ การแสดงออก และการแบ่งปันเรื่องราวต่างๆ ซึ่งเธอเน้นย้ำเสมอว่าสามคำนี้สำคัญกับเธอนับตั้งแต่เริ่มต้นอาชีพคนทำหนังจวบจนนาทีสุดท้ายที่เธอจากไปในเดือนมีนาคม ปี2019ที่ผ่
และนี่คือผลงานของยายที่เราชอบมาก จากหัวใจ เพราะสนใจเรื่องของสี ดูแล้วทำให้คิดถึงวัยเด็กขึ้นมา
ชื่อเรื่องว่า Uncle Yanco (2001)
บอกเล่าความสัมพันธ์ของยายVarda กับลุงของเธอ ในรูปแบบสารคดีขนาดสั้น แต่น่ารักมากกก
ถ้าถามว่าการตัดต่อมิวสิควิดีโอเพลงสมัยใหม่ กับ วงการหนังอิสระได้รับอิทธิพลมาจากไหน ก็ต้องตอบว่าจากยาย Agnès Varda คนนี้แหละ
และนี่คือหนึ่งในชิ้นงานศิลปะที่พบในสารคดีของยาย so cute x 999999